Check the below Class 6 Sanskrit MCQ Chapter 9 यो जानाति सः पण्डितः with Answers based on the latest exam pattern. Students can also read NCERT Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 9 Questions and Answers at LearnInsta.
यो जानाति सः पण्डितः Class 6 MCQ Questions Sanskrit Chapter 9
शुद्ध विकल्पं चित्वा लिखत-
(शुद्ध विकल्प चुनकर लिखिए |)
प्रश्न 1.
सुभद्रायाः पतिः _______ अस्ति ।
(क) अर्जन:
(ख) भीमः
(ग) युधिष्ठिरः
उत्तर :
(क) अर्जन:
प्रश्न 2.
सीतायाः पति _______ अस्ति ।
(क) लक्ष्मणः
(ख) श्रीरामः
(ग) भरतः
उत्तर :
(ख) श्रीरामः
प्रश्न 3.
हितोपदेशस्य रचयिता _______ अस्ति ।
(क) कालीदासः
(ख) भासः
(ग) नारायण पण्डितः
उत्तर :
(ग) नारायण पण्डितः
प्रश्न 4.
पञ्चतन्त्रस्य रचयिता _______ अस्ति ।
(क) विष्णुशर्मा
(ख) देवः
(ग) भासः
उत्तर :
(क) विष्णुशर्मा
प्रश्न 5.
विवेकानन्दस्य शुरू _______ अस्ति ।
(क) देवदत्तः
(ख) रामकृष्ण:
(ग) चाणक्यः
उत्तर :
(ख) रामकृष्ण:
प्रश्न 6.
रामायणस्य रचयिता _______ अस्ति ।
(क) व्यासः
(ख) चाणक्यः
(ग) वाल्मीकिः
उत्तर :
(ग) वाल्मीकिः
प्रश्न 7.
श्रीरामस्य गुरुः _______ अस्ति ।
(क) चाणक्य
(ख) सन्दीपनी
(ग) वशिष्ठः
उत्तर :
(ग) वशिष्ठः
प्रश्न 8.
रघुवंशस्य रचयिता _______ अस्ति ।
(क) भास
(ख) कालिदासः
(ग) चाणक्य
उत्तर :
(ख) कालिदासः
प्रश्न 9.
महाभारतस्य रचयिता _______ अस्ति।
(क) व्यासः
(ख) भास:
(ग) कालिदासः
उत्तर :
(क) व्यासः
प्रश्न 10.
वशिष्ठस्य पत्नी _______ अस्ति।
(क) सुभद्रा
(ख) अरुन्धती
(ग) उर्मिला
उत्तर :
(ख) अरुन्धती
शुद्ध वाक्यं चित्वा लिखत-
(शुद्ध वाक्य चुनकर लिखिए ।)
प्रश्न 1.
भोजनस्य _______ किम् पानीयम् ?
(क) अन्ते
(ख) किम्
(ग) पानीयम्
उत्तर :
(क) अन्ते
प्रश्न 2.
जयन्तः पुत्रः _______।
(क) वरुणः
(ख) शक्रस्य
(ग) चन्द्रस्य
उत्तर :
(ख) शक्रस्य
प्रश्न 3.
_______ पदं दुर्लभम्।
(क) इन्द्रः
(ख) विष्णु
(ग) अग्निः
उत्तर :
(ख) विष्णु
प्रश्न 4.
तस्य आदि न _______
(क) अस्ति
(ख) स्तः
(ग) सन्ति
उत्तर :
(क) अस्ति
प्रश्न 5.
वृक्षस्य _______ फलं दृष्टम्।
(क) पश्चात्
(ख) अग्रे
(ग) अनुजः
उत्तर :
(ख) अग्रे
प्रश्न 6.
यः जानाति सः _______।
(क) पण्डितः
(ख) सः
(ग) अपण्डितः
उत्तर :
(क) पण्डितः
प्रश्न 7.
मनुष्य _______ किम् इच्छति ।
(क) मथुरां
(ख) काश्यां
(ग) वनं
उत्तर :
(ख) काश्यां
प्रश्न 8.
शिव: _______ वन्दनीयः ।
(क) सर्वदेवानां
(ख) सर्व
(ग) शिवः
उत्तर :
(क) सर्वदेवानां
श्लोकानां पठित्वा प्रश्नाम् उत्तराणि लिखत-
(श्लोकों को पढकर प्रश्नों के उत्तर लिखिए ।)
प्रश्न 1.
भोजनान्ते च किं पेयं जयन्तः कस्य वै सुतः । कथं विष्णुपदं प्रोक्तं तक्रं शक्रस्य दुर्लभम् ॥
(क) एक पदेन उत्तरत
(एक शब्द में उत्तर दीजिए ।)
(i) शक्रस्य पुत्र कः ?
(ii) तक्रम् कहा पानीयम् ?
(iii) विष्णुपदं कीदृशं ?
उत्तर :
(i) जयन्त:,
(ii) भोजनान्ते,
(iii) दुर्लभम् ।
(ख) पूर्ण वाक्येन उत्तरत-
(पूरे वाक्य में उत्तर दीजिए ।)
(i) भोजनान्ते किं पेयम्?
(ii) पेयं कदा पानीयम् ?
(iii) जयन्तः कस्य पुत्र ?
उत्तर :
(i) भोजनान्ते तक्रम् पेयम् ।
(ii) पेयं भोजनान्ते पेयम् ।
(iii) जयन्त शक्रस्य पुत्रः ।
(ग) निर्देशानुसारं उत्तरत-
(निर्देश के अनुसार उत्तर दीजिए ।)
(i) ‘दुर्लभम्’ इति पदस्य विपर्यय पदं लिखत ?
(ii) ‘शक्रस्य’ इति पदस्य पर्याय पदं लिखत ?
(iii) ‘भोजनान्ते’ इति पदस्य सन्धिच्छेदं क्रियताम् ?
उत्तर :
(i) सुलभम्
(ii) इन्द्रस्य
(iii) भोजन + अन्ते
प्रश्न 2.
न तस्यादिर्न तस्यान्तो मध्ये यस्तस्य तिष्ठति । तवाप्यस्ति ममाप्यस्ति यदि जानासि तद्वद ॥
(क) एक पदेन उत्तरत-
(एक शब्द में उत्तर दीजिए ।)
(i) तस्यः आदि कः ?
(ii) तस्यः अन्ते कः अस्ति?
उत्तर :
(i) न,
(ii) न।
(ख) पूर्ण वाक्येन उत्तरत-
(पूर्ण वाक्य में उत्तर दीजिए ।)
(i) मम अपि कः अस्ति?
(ii) तव अपि कः अस्ति?
(iii) मध्ये कः तिष्ठति?
उत्तर :
(i) मम अपि ‘नयन’ अस्ति ।
(ii) तव पार्श्वे ‘नयन’ अस्ति ।
(iii) मध्ये ‘य’ तिष्ठति ।
(ग) निर्देशानुसारं उत्तरत-
(निर्देश के अनुसार उत्तर दीजिए ।)
(i) ‘तिष्ठति’ इति पदस्य परिचयं दीयताम् ?
(ii) ‘जानासि’ इति पदस्य पुरुषः कः अस्ति ?
उत्तर :
(i) प्रथम पुरुषः एकवचनम्
(ii) मध्यम पुरुषः ।
प्रश्न 3.
वृक्षस्याग्रे फलं दृष्टं फलाग्रे वृक्ष एव च । अकारादिं सकारान्तं यो जानाति स पण्डितः ॥
(क) एक पदेन उत्तरत-
(एक शब्द में उत्तर दीजिए ।)
(i) कस्य अग्रे फलं दृष्टम् ?
(ii) फलस्य अग्रे कस्य दृष्ठम् ?
उत्तर :
(i) वृक्षं,
(ii) वृक्षं।
(ख) पूर्ण वाक्येन उत्तरत-
(पूर्ण वाक्य में उत्तर दीजिए ।)
(i) वृक्षस्य अग्रे कः दृष्टम् ?
(ii) फलस्य अग्रे कः दृष्टम् ?
उत्तर :
(i) वृक्षस्य अग्रे फलं दृष्टम् ।
(ii) फलस्य अग्रे वृक्षम् दृष्टम्।
(ग) निर्देशानुसार उत्तरत-
(निर्देश के अनुसार उत्तर दीजिए ।)
(i) ‘दृष्टं’ इति पदस्य विपर्यय पदं लिखत ।
(ii) ‘वृक्षस्य’ इति पदस्य परिचयं दीयताम् ।
उत्तर :
(i) अदृष्टम्
(ii) षष्ठी विभक्ति एकवचनम् ।
श्लोकांशान परस्परं मेलयत्-
(श्लोक का परस्पर मिलान कीजिए |)
| (क) | (ख) |
| (क) कुलालस्य गृहे | 1. दीयतामेकमुत्तरम्। |
| (ख) को वन्धः सर्वदेवानां | 2. यदि जानासि तद्वद । |
| (ग) भोजनान्ते च किं पेयः | 3. फलाग्रे वृक्ष एव च। |
| (घ) तस्याप्यस्ति ममाप्यस्ति | 4. ह्यर्धं तदर्थं हस्तिनापुरे । |
| (ङ) वृक्षस्याग्रे फलं दृष्टं | 5. जयन्तः कस्य वै सुतः । |
उत्तर :
| (क) | (ख) |
| (क) कुलालस्य गृहे | 4. ह्यर्धं तदर्थं हस्तिनापुरे । |
| (ख) को वन्धः सर्वदेवानां | 1. दीयतामेकमुत्तरम्। |
| (ग) भोजनान्ते च किं पेयः | 5. जयन्तः कस्य वै सुतः । |
| (घ) तस्याप्यस्ति ममाप्यस्ति | 2. यदि जानासि तद्वद । |
| (ङ) वृक्षस्याग्रे फलं दृष्टं | 3. फलाग्रे वृक्ष एव च। |
पर्यायपदं मेलनं कृत्वा लिखत-
(पर्याय पदों का मिलान कीजिए।)
| (क) | (ख) |
| (क) गच्छति | 1. निशा |
| (ख) पुस्तकम् | 2. प्रसन्ना |
| (ग) तस्मात् | 3. यातिं |
| (घ) तुष्यन्ति | 4. ग्रंथ: |
| (ङ) प्रियम् | 5. मधुरम् |
| (च) रात्रि | 6. अतः |
उत्तर :
| (क) | (ख) |
| (क) गच्छति | 3. यातिं |
| (ख) पुस्तकम् | 4. ग्रंथ: |
| (ग) तस्मात् | 6. अतः |
| (घ) तुष्यन्ति | 2. प्रसन्ना |
| (ङ) प्रियम् | 5. मधुरम् |
| (च) रात्रि | 1. निशा |
MCQ Questions for Class 6 Sanskrit Chapter 9 क्रीडास्पर्धा with Answers
अधोदत्ताम् तालिकां पूरयत। (निम्नलिखित तालिका को पूरा कीजिए।
Complete the table given below.
Answer
Answer:
Answer
Answer:
Answer
Answer:
अधोदत्तानि वाक्यानि निर्देशानुसारेण परिवर्तयत। (निम्नलिखित वाक्यों को निर्देशानुसार बदलिए।)
Transform the sentences given below as per directions.
(क) बहुवचने (बहुवचन में in plural)
(i) सा नृत्यति।
(ii) त्वम् खादसि।
(iii) आवाम् धावावः।
(iv) तौ नमतः।
(v) युवाम खेलथः।
Answer
Answer:
(i) ताः नृत्यन्ति।
(ii) यूयम् खादथ।
(iii) वयम् धावामः।
(iv) ते नमन्ति।,
(v) यूयम् खेलथ।
(ख) एकवचने (एकवचन में in singular)
(i) अस्माकं शिक्षकाः
(ii) युष्माकं वस्त्राणि।
(iii) युवयोः मित्रे।
(iv) वयम् गच्छामः।
(v) ते नमन्ति।
Answer
Answer:
(i) मम शिक्षकः।
(ii) तव वस्त्रम्।
(iii) तव मित्रम्।
(iv) अहम् गच्छामि।
(v) सः नमति।
(ग) द्विवचने (द्विवचन में in plural)
(i) अहम् पठामि।
(ii) त्वम् क्रीडसि।
(iii) वयम् पश्यामः।
(iv) सः हसति।
(v) सा गायति।
Answer
Answer:
(i) आवाम् पठावः।
(ii) युवाम् क्रीडथः।
(iii) आवाम् पश्यावः।
(iv) तौ हसतः।
(v) ते गायतः।
अधोदत्तानि वाक्यानि लुट्लकारे परिवर्तयत। (निम्नलिखित वाक्यों को लृट् लकार में बदलिए।)
Transform the following sentences into future tense.
यथा- वयम् अध्यापकं नमामः। – वयम् अध्यापकं नस्यामः।
(क) बालिका भोजनं खादति। – …………………….
(ख) वयम् हिमाचलप्रदेशं गच्छामः। – …………………..
(ग) त्वम् संस्कृतम् पठसि। – ………………….
(घ) ते चित्राणि रचयन्ति। – ……………………
(ङ) बालकाः पादकन्दुक खेलं खेलन्ति। – ………………..
Answer
Answer:
(क) बालिका भोजनं खादिष्यति।
(ख) वयम् हिमाचलप्रदेशं गमिष्यामः।,
(ग) त्वम् संस्कृतम् पठिष्यसि।
(घ) ते चित्राणि रचयिष्यन्ति।
(ङ) बालकाः पादकन्दुक खेल खेलिष्यन्ति।
विपरीतार्थकम् सर्वनामपदं लिखत। (विपरीतार्थक सर्वनाम पद लिखिए।)
Write the pronoun having the opposite meaning.
यथा- मम – तव।।
(क) त्वम् …………..
(ख) वयम्। ……………..
(ग) युवाम् …………….
(घ) आवयोः ………………
(ङ) माम् ……………….
(च) मह्यम्” …………….
(छ) अस्माकम् ……………….
(ज) अस्मान् …………………
Answer
Answer:
(क) अहम्
(ख) यूयम्
(ग) आवाम्
(घ) युवयोः
(ङ) त्वाम्
(च) तुभ्यम्
(छ) युष्माकम्
(ज) युष्मान्
अधोदत्ताम् तालिकां पूरयत। (निम्नलिखित तालिका को पूरा कीजिए।)
Complete the table given below.
Answer
Answer:
Answer
Answer:
(ग) पठति-पठिष्यति (पठ्)
(i) भवति – (भू)
(ii) गच्छति – (गम्)
(iii) खादति – (खाद्)
(iv) लिखति – (लिख्)
(v) चलति – (चल)
(vi) क्रीडति – (क्रीड्)
Answer
Answer:
(i) भविष्यति
(ii) गमिष्यति
(iii) खादिष्यति
(iv) लेखिष्यति
(v) चलिष्यति
(vi) क्रीडिष्यति
उचितं विकल्पं चित्वा रिक्तस्थानपूर्ति कुरुता (उचित विकल्प चुनकर रिक्त स्थान पूर्ति कीजिए।)
Pick out the correct option and fill in the blanks.
1. (i) …………….. कुत्र गच्छथ? (युवाम्, यूयम्, युष्मान्)
(ii) ……………. विद्यालयं गच्छामः। (आवाम्, वयम्, अस्माकम्)
(iii) एतत …………….. गहम। (मम, मह्यम्, अस्माकम्)
(iv) एषः ……………. विद्यालयः? (त्वम्, त्वाम्, तव)
(v) सा ……………… अध्यापिका। (वयम्, अहम्, अस्माकम्)
Answer
Answer:
(i) यूयम्
(ii) वयम्
(iii) मम
(iv) तव
(v) अस्माकम्।
2. (i) अद्य विद्यालये क्रीडाप्रतियोगिताः …………….. । (अस्ति, स्तः, सन्ति)
(ii) आवाम् जन्तुशाला ……………….. । (गच्छिष्याव, गमिष्यावः, गमिष्यामि)
(iii) युवाम् कथां ………………. । (कथयिष्यथ, कथिष्यथः, कथयिष्यथ:)
(iv) हे बालकाः! किं यूयम् प्राचार्य ……………. । (मिलन्ति, मिलथ, मिलसि)
(v) छात्राः लेखम् ……………….. । (लिखिष्यन्ति, लेखिष्यतः, लेखिष्यन्ति)
Answer
Answer:
(i) सन्ति
(ii) गमिष्यावः
(iii) कथयिष्यथः
(iv) मिलथ
(v) लेखिष्यन्ति।
उचितं विकल्पं चित्वा तालिकापूर्ति कुरुत। (उचित विकल्प चुनकर तालिका पूरी कीजिए।
Complete the table by picking out the correct option.
(क) ……………. आवयोः अस्माकम्। (मम्, मम, माम्)
(ख) माम् आवाम् ……………… (अस्माकम्, वयम्, अस्मान्)
(ग) तव ……………… युष्माकम्। (युवाम्, युवयोः, युवयो)
(घ) छत्रम …………….. छत्राणि। (छत्रौ, छत्राः, छत्रे)
(ङ) …………… एतौ एते। (एतत्, एषः, एष)
Answer
Answer:
(क) मम
(ख) अस्मान्
(ग) युवयोः
(घ) छत्रे
(ङ) एषः